بررسی احکام سبق و رمایه در فریقین |
:
فصل اول؛ کلیات طرح ……………………………………………………………………………………….1
1-1- بیان مسئله ……………………………………………………………………………………………….2
1-2- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق ………………………………………………………………….3
1-3- مرور ادبیات و سوابق مربوطه …………………………………………………………………….4
1-4- جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق ……………………………………………………….6
1-5- اهداف مورد نظر ……………………………………………………………………………………..7
1-5-1- اهداف کلی ………………………………………………………………………………………..7
1-5-2- اهداف جزئی ……………………………………………………………………………………..8
1-5-3- اهداف کاربردی ………………………………………………………………………………….8
1-6- روش تحقیق …………………………………………………………………………………………..9
1-7- سؤالات تحقیق ………………………………………………………………………………………9
1-8- فرضیه های تحقیق …………………………………………………………………………………9
فصل دوم؛ مفهوم شناسی ………………………………………………………………………………..10
2-1- سبق و رمایه درلغت واصطلاح ……………………………………………………………….13
2-2- مفهوم ورزش درلغت ……………………………………………………………………………15
2-3- تاریخچه ورزش …………………………………………………………………………………..16
2-4- هدف های وسیع درپرتو آمادگی ……………………………………………………………17
فصل سوم؛ جایگاه ورزش در اسلام …………………………………………………………………20
3-1- ورزش در قرآن……………………………………………………………………………………21
3-2- ورزش در سیره معصومین (ع) ……………………………………………………………..31
3-2-1- ورزش در سیره پیامبر(ص) ………………………………………………………………31
3-2-2- ورزش در سیره امیرالمؤمنین (ع) ……………………………………………………..34
3-2-3- ورزش درسیره سایر ائمه(ع) ……………………………………………………………38
3-3- ورزش دربیان متفکرین مسلمان …………………………………………………………..39
الف) دیدگاه ابن خلدون ………………………………………………………………………………39
ب ) دیدگاه خواجه نصیر طوسی …………………………………………………………………..40
ج) دیدگاه ابن سینا ………………………………………………………………………………………41
د) دیدگاه امام خمینی(ره) ……………………………………………………………………………41
هـ) دیدگاه شهید مطهری ………………………………………………………………………………41
3-4- جمع بندی ………………………………………………………………………………………..42
فصل چهارم؛ اهداف ورزش و تربیت بدنی …………………………………………………….43
4-1- اهداف ظاهری ورزش ……………………………………………………………………….44
4-1-1- تأمین سلامت بدن …………………………………………………………………………45
4-1-2- بالابردن توان جسمی (نیرومندی) ……………………………………………………47
4-1-3- عامل نشاط وشادمانی ……………………………………………………………………48
4-1-4- عاملی برای پر کردن سالم اوقات فراغت …………………………………………49
4-1-5- عاملی به منظور هماهنگی وبهره جویی از طبیعت …………………………………..50
4-2- اهداف باطنی ورزش ……………………………………………………………………………….50
4-2-1- اهداف شخصی ………………………………………………………………………………….51
4-2-1-1- قوت بدنی، زمینه ساز قدرت معنوی ………………………………………………..51
4-2-1-2- ورزش، تمرین پیروزی وشکست …………………………………………………….55
4-2-1-3- ورزش ، کار وفعالیت شغلی…………………………………………………………….56
4-2-2- اهداف اجتماعی ………………………………………………………………………………..56
4-2-2-1- ورزش وتربیت بدنی می تواند عاملی باشد درخدمت به دیگران…………..57
4-2-2-2- ورزش، افزایش دهنده نیروی رزمی ودفاعی جامعه اسلامی………………….57
4-3- حاصل بحث ………………………………………………………………………………………..59
فصل پنجم؛ احکام سبق و رمایه ازمنظر فریقین ………………………………………………….60
5-1- مفهوم و تعریف مسابقه …………………………………………………………………………62
فصل ششم؛ ملاک و معیار جواز شرط بندی در مسابقات………………………………………65
6-1- بررسی فقهی برد و باخت در مسابقات …………………………………………………..67
6-2- آراء فقهای شیعه ………………………………………………………………………………….69
6-2-1- دیدگاه شهیدثانی ……………………………………………………………………………..69
6-2-2- دیدگاه حائری طباطبایی ……………………………………………………………………70
6-2-1-1 نقد دیدگاه حائری طباطبایی ……………………………………………………………71
6-2-3- دیدگاه صاحب جواهر ………………………………………………………………………72
6-2-3-1- تفاوت مفهوم عقد و وعده ……………………………………………………………..73
6-3- آراء فقهای اهل سنت ……………………………………………………………………………74
6-4- بررسی در حکم مسابقات …………………………………………………………………….76
6-4- حکم جوایز درمسابقات ………………………………………………………………………..77
6-4- صورت اول …………………………………………………………………………………………..78
6-4- 1- دلیل اول: اجماع ………………………………………………………………………………78
6-4- 3- دلیل سوم: روایات ……………………………………………………………………………81
6-5- صورت دوم ………………………………………………………………………………………..81
6-6- یک نظربرای أخذ جایزه مسابقات ……………………………………………………………81
6-7- حاصل بحث …………………………………………………………………………………………82
فصل هفتم؛ احکام جواز مسابقات ورزشی ومانورهای نظامی …………………………………85
7-1- جایگاه مسابقه در اسلام …………………………………………………………………………86
7-2- اقسام مسابقات ……………………………………………………………………………………….89
7-2-1- مسابقه با غیر وسائل قمار…………………………………………………………………….91
7-2-1-1- مسابقه های مشروع درجهت توانمندی ……………………………………………..91 7-3- احکام مسابقه ………………………………………………………………………………………….92
7-4- مسابقه در ورزش ………………………………………………………………………………………………………94
7-5- مانورهای نظامی …………………………………………………………………………………..100
7-5-1- شنــا …………………………………………………………………………………………….100
7-5-2- کشتی ………………………………………………………………………………………………………….101
7-5-3- شمشیر بازی……………………………………………………………………………………103
7-6- ورزش و مانورهای نظامی، زمینه ای برای جهاد ……………………………………..104
فصل هشتم؛ نتیجه گیری و پیشنهاد ………………………………………………………………..107
منابع و مآخذ ……………………………………………………………………………………………..114
فصل اول؛
کلیات طرح
1-1- بیان مسئله:
1-2- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:
درباره سبق و رمایه متأسفانه، پژوهش چندانی انجام نگرفته است. بنابراین، اهمیت این مطلب محقق را براین داشت تا دراین زمینه تحقیق کرده و ملاکات و معیارهای پذیرش برخی مسابقات ورزشی را از روی منابع معتبر استنباط نماید.
1-3- مرور ادبیات و سوابق مربوطه:
اساس بحث سبق و رمایه علاوه برقرآن مجید که صریحاً در آیه 60 سوره انفال دستور می دهد: « برای کوبیدن دشمن هر نوع وسیله جنگی را آماده سازید و با وسایل جنگی مجهز و آماده باشیدتا دشمنان راه خدا را مرعوب سازید….»؛ حدیث معروف بین شیعه و سنی از پیامبر اکرم (ص) است که فرموده اند: «لاسبق الا فی خفّ او حافر او نصل. فقهای متقدم و متأخر به این حدیث از منظرهای متفاوتی نگریسته اند و این باعث شده است که برداشت های متفاوتی از این حدیث انجام گیرد بطوریکه ریشه بسیاری از اختلاف نظرها در همین برداشت های مختلف است. به طور کلی می توان این دیدگاهها را در سه دسته کلی جای داد: نگاه نخست: اگر سبق را به فتح باء قرائت کنیم که در این حالت حدیث چنین معنی می شود که گروبندی روانیست جز در موارد معین و منصوص و اگر به سکون باء قرائت کنیم معنی روایت این خواهد بود که هیچ مسابقه ای جز این مسابقه ها جایز نیست. (حرعاملی،1412ق:ج12،ص76) بنابراین درحالت نخست، حرمت وضعی استفاده می شود و بنابر قرائت دوم حرمت تکلیفی بدست می آید. یعنی انجام هرگونه مسابقه ای اگرچه برد وباخت درآن نباشد حرام است.(طباطبایی حکیم، 1389ق، و محقق حلی،1374) شهید ثانی درشرح لمعه بیان می کند که مشهور فقها سبق را به فتح باء قرائت می کنند.(جبلی عاملی ، همان).
نگاه دوم: عده ای دیگر به روایت از زاویه دیگری نگریسته اند به این بیان که «لا» در حدیث شریف چه مفهومی دارد؟ چهار احتمال می رود: 1- برای نفی جنس و ماهیت 2-یا برای نفی صحت و مشروعیت 3- یا به معنای نفی جمیع احکام 4- یا برای نفی فضیلت آمده است.به هر یک از این احتمال ها فروع و نتایج فقهی ویژه ای بار می شود.صاحب ریاض هر گونه بازی و مسابقه را جز در موارد مصرح در حدیث حرام می داند خواه با برد و باخت خواه بدون آن چرا که احتمالات دوم و سوم را پذیرفته اند. در برابر نظر ایشان محقق سبزواری صاحب الکفایه احتمال چهارم را برگزیده و ثمره فقهی جدیدی گرفته است ایشان درباره حدیث مذکور بیان می کند که احتمال هست که اگر سبق را در حدیث به فتح باء بخوانیم چنین معنی شود : لزوم یا ملکیت یا فضیلتی برای مسابقه و دادن عوض نیست،جز در موارد سه گانه مصرح.بنابراین از این حدیث نمی توان دلیلی بر حرام بودن دیگر بازی ها و مسابقه ها به دست آورد. ایشان معتقد است که حتی اگر سبق به سکون باء نیز قرائت شود احتمال می رود معنای آن این باشد: اهمیتی برای مسابقه ها نیست جز همان موارد سه گانه. بنا بر این احتمال هم باز روایت دلالت بر حرام بودن سایر مسابقات نمی کند. بنابر این دیدگاه غیر از مسابقات مصرحه ، مسابقه های دیگر نیز مشروع هستند و حتی می توان در آن ها نیز گروبندی کرد و به برندگان در مسابقه جایزه پرداخت. از این دیدگاه می توان برای بسیاری از مسابقه ها راه حل فقهی پیدا کرد و به نتیجه ای نوین دست یافت. (یعقوبی ،1388)
نگاه سوم: اگر بپذیریم که این حدیث در میان مسابقه ها و بازی ها تنها در مسابقاتی گروبندی و برد و باخت را جایز دانسته که در راستای آمادگی نظامی و جنگی و دفاعی قرار بگیرد. موافقان این دیدگاه که بیشتر فقهای متاخر هستند، معتقدند که آنچه از نظر اسلام اصالت دارد، نیرومند بودن است و لزوم مهارت در تیر اندازی و اسب دوانی مظهر یک احتیاج موقت و متغیر است و به تناسب عصر و زمان تغییر می کند. بنابراین با تغییر و پیشرفت تمدن، سلاح های جنگی امروزی میتواند جایگزین موارد مصرحه در حدیث گردد. ( همان و مطهری، 1378)
1-4- جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق:
همانطور که قبلا هم بیان شد، سبق و رمایه از زمان صدر اسلام وجود داشته است و ریشه تاریخی مسابقات به قبل از اسلام نیز باز می گردد (نوری طبرسی ، 1411) و مطالعات نشان می دهد که انجام مسابقات ورزشی از مدت ها قبل از اسلام انجام میشده و مورد تایید صالحین نیز بوده است چرا که در قرآن مجید در آیه17سوره یوسف می خوانیم که زمانی که برادران حضرت یوسف علیه السلام نزد پدرشان آمدند و خواستند داستان ساختگی دریده شدن یوسف توسط گرگ را تعریف نمایند برای توجیه غیبتشان در زمان حمله گرگ، به حضرت یعقوب علیه السلام گفتند که ما برای انجام مسابقه رفتیم و یوسف را درنزد کالا ی خود گذاشته بودیم… بنابراین به نظر می رسد که اصل جواز انجام مسابقات در اسلام از احکام امضایی بوده است که با وضع مقررات و احکام خاصی اسلامی شده است. ( ر.ک طوسی ، 1364، و محقق کرکی، 1411)بنابراین از همان زمان صدر اسلام به سبق و رمایه پرداخته شده است تا جایی که گفته شده است که رسول خدا (ص) نیز گاهی در مسابقات اسب سواری و شتر دوانی شرکت می کردندو گاهی نیز از ایشان تقاضا میشد که در یک مسابقه داور باشند و ایشان نیز می پذیرفتند( امین عاملی، 1363) و پس از آن نیز بصورت بابی مستقل در فقه تبیین یافته است. پس طبیعتا در همه آثار فقهی از همان ابتدا تاکنون سبق و رمایه سابقه بررسی دارد منتهی آنچه ممیزه این تحقیق از مطالعات فقهی انجام گرفته می باشد، در این است که آنچه ما در فقه با آن مواجه هستیم،حاصل اجتهاد فقیهی است که بصورت مختصر بیان شده است و از آنجایی که هر فقیه نظر اجتهادی خود را بیان نموده ، اختلاف نظرهای وسیعی هم در ماهیت و هم در احکام سبق و رمایه وجود داد و جمع بندی این نظرات با گستردگی فرقه های مختلف اسلامی مبحثی است که تاکنون در هیچ منبعی سابقه بررسی و تحقیق ندارد و جنبه کاربردی موضوع این تحقیق اهمیت کار را نشان می دهد چرا که وجود نظریه ای واحد در میان این تشتتی که در نظرات فقها وجود دارد می تواند بسیار کارگشا باشد. به علاوه این تحقیق محتوای فقهی صرف ندارد بلکه لازم است نگارنده به بحث اصول فقه در فریقین و حقوق تعهدات هم تسلط کافی داشته باشد و از قدرت استدلال بالایی برخوردار باشد چون این تحقیق در پی چیزی فراتر از نقل ساده نظرات فقهاست و آن استدلال اصولی در پی قبول یا رد نظرات موجود است.
1-5- اهداف مورد نظر؛
1-5-1- اهداف کلی:
جمع بندی و رسیدن به یک راه حل جامع و منطقی برای روشن شدن وضعیت مشروعیت و شرایط مسابقات ورزشی و مانورهای نظامی و رزمی در راستای پیشبرد اهداف اسلام که بسا نیرومندی و پیروزی آن ها در برابر دشمنان و متخاصمان بوده است، هدف اصلی این تحقیق است. اینکه انجام مسابقات و وجود جوایز در آن ها و تعیین برنده و بازنده در آن ها از نظر شرعی چه وضعیتی دارند هدفی است که در جای جای این تحقیق به دنبال آن هستیم.
1-5-2- اهداف جزئی:
مطالعه و تدقیق در متون فرق مختلف اسلامی و حتی المقدور مشخص کردن نقاط اشتراک و افتراق فقه این فرق در باب سبق و رمایه از دیگر اهدافی است که نگارنده در طول این تحقیق در پی نیل به آن است. به بیانی دیگر در پی این تحقیق یک مطالعه تطبیقی میان مذاهب مختلف اسلامی ( اعم از امامیه و مذاهب اربعه اهل سنت” حنفی، حنبلی، شافعی و مالکی” صورت میگیرد. هر چند که نگارنده نمی تواند ادعا کند که به تمامی مباحث فوق بپردازد ولی تلاش لازم را مبذول داشته تا حق مطلب ادا شود.
خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir
1-5-3- اهداف کاربردی:
امید است این تحقیق بتواند فراروی فقه پژوهان ،حقوقدانان، نظامیان و دست اندرکاران ورزشی آینده کشور مفید واقع گردد.
1-6- روش تحقیق:
روش انجام تحقیق به اقتضای موضوع، روش کتابخانه ای است. با استفاده از کتب، مقالات، پایان نامه ها و تحقیقات متخصصین از کتابخانه ها (منابع مکتوب ) و سایت های حفوقی و فقهی می باشد علاوه بر آن به اقتضای موضوع مطالعه و ترجمه متون فقهی از عربی به فارسی یکی دیگر از روش های کلیدی انجام این تحقیق است . پس از ترجمه و مطالعه مطالب با فیش برداری به جمع آوری مطالب پرداخته و به تدوین تحقیق می پردازیم.
1-7- سؤالات تحقیق:
- احکام و شرایط جواز مسابقات ورزشی و مسابقات مانورهای نظامی چیست؟
- ملاک و معیار جواز شرط بندی در مسابقات چیست؟
1-8- فرضیه های تحقیق:
1- مراد از سبق و رمایه جواز شرط بندی و گروبندی در سوارکاری و تیر اندازی و جواز سایر مسابقات بدون وجود شرط بندی است.
2- سوارکاری و تیراندازی مصرح در حدیث نبوی موضوعیت نداشته و ورزش های امروزی که با هدف آمادگی نظامی انجام می گیرد و مانورهای نظامی می تواند جایگزین موارد مصرحه در روایت شود.
فصل دوم؛
مفهوم شناسی
از گذشته های دور، مسابقات، بخشی از زندگی و عمر انسانها را پر کرده است . برخی برای آمادگی رزمی و عده ای به انگیزه سرگرمی و پر کردن خلا هیجانهای خویش یا وقت گذرانی و شماری هم برای برد و باخت و سودهای مادی و اقتصادی، در مسابقه های گوناگون شرکت می کردند.در سیر همراه با فراز و نشیب تمدن بشری، این مسابقه ها روز به روز گسترده تر و فراگیرتر شده تا آنجا که در زمان حاضر، دامنه آن، گسترش شگفت انگیز و تنوع خیره کننده ای یافته است، به گونه ای که می توان گفت بیشتر هنگامه های بیکاری و آسودگی مردمان و طیف وسیعی از نگرانیها، دغدغه ها، و دل مشغولیهای جوانان و نوجوانان به آن اختصاص یافته است .
نیاز بشر به ورزش وتربیت بدنی درطول روزگاران همواره وجود داشته وهیچگاه نبود که انسان خویش را از داشتن بدنی سالم وقوی بی نیاز ببیند.هرچه زمان جلوترمی رفت به گونه های مختلف،انسان ضعیف از انجام اموری که توانایی لازم داشت باز می ماند (هر زمان به مقتضای خودش) بعد از ظهور وترویج شریعت اسلام که این دین همواره پیروانش را به داشتن بدنی سالم وقوی تشویق وترغیب می کند ، مسئله پرورش بدن به منظور برخورداری از روانی سالم درمیان مسلمانان جایگاه ویژه ای یافت .
در زمینه مسابقات، افزون بر مسائل و اهداف ورزشی، سیاسی و فرهنگی، بحثها و گفتگوهای مهم دیگری از دیدگاه فقه و شریعت مطرح است؛ مثلاً این سؤالات که آیا برای جواز مسابقات ورزشی و مانورهای نظامی، احکام وشرایطی درفقه اسلامی پیش بینی شده است؟ و یا اینکه ملاک و معیار جواز شرط بندی در مسابقات چیست؟ آیا راه حلی برای شرطبندی و گرو بندی، برد و باخت در این گونه مسابقه ها وجود دارد؟ بنابراین با توجه به گستردگی پرسشهای فوق و اهمیت و نفوذ مسابقات در زندگی انسان و تاثیرگذاری آن در اجتماع، فقه پژوهان باید با موضوع شناسی و ژرف اندیشی، نظر شریعت و فقه را از منابع اسلامی بجویند و وظیفه شرع مداران را مشخص نمایند .
برای مطالعه و بررسی هرچه بهتر مبحث «سبق و رمایه» در فقه مذاهب اسلامی، ابتدا لازم است که این باب ازنظر مفهوم شناسی لغوی و اصطلاحی مورد تجزیه و تحلیل قرارگیرد.
2-1- سبق و رمایه درلغت واصطلاح:
«سبق» درلغت به معنای پیشی گرفتن بر یکدیگر در دویدن، تاختن، جنگیدن و … است .» (معین، 1360: ذیل ماده سبق) در «لسان العرب» آمده است: «السَّبْق: القُدْمهُ فی الجَرْی و فی کل شیء» (ابن منظور، 1414ق: ج15) برخی دیگر سبق را به معنی قدمت و پیشی گرفتن درکاری یا ازکسی معنا نموده اند.(رک: مصطفوی، 1402ق: ج5، ص40)
درقاموس قرآن آمده است: «سبق: تقدم. پیش افتادن. راغب میگوید: اصل سبق پیش افتادن در راه رفتن است. و بطور مجاز در غیر آن بکار میرود مثل «ما سَبَقُونا إِلَیْهِ- … سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ» یعنى نافذ شد و گذشت و به طور استعاره در احراز فضیلت به کار می رود نحو «وَ السّابِقُونَ السّابِقُونَ» آنان که به وسیلۀ اعمال صالحه به رحمت و جنّت خدا پیشى گرفتهاند.(قرشی، 1412ق: ج3، ص: 221)
واژه سبق ازنظرلغوی مورد بررسی قرارگرفت ومعانی که برای آن وجود دارد بیان گردید. این لغت در قرآن کریم، دارای کاربردهای گوناگونی است؛ آنجا که برادران یوسف در بیان چگونگی کار خویش می گویند: «انا ذَهَبنا نَستبقُ و تَرکنا یوسفَ عندَ متاعِنا»(یوسف:17) گفتند: ای پدر، ما به مسابقه رفته بودیم و یوسف را پیش کالاهای خود گذاشته بودیم. در جریان یوسف و زلیخا نیز چنین می خوانیم: «و استبقا الباب »(یوسف:25) هر دو (یوسف و زلیخا) به طرف در دویدند. در بیان صراط در روز قیامت نیز خداوند اینگونه می فرماید: «فاستبقوا الصراط »(یس:66) پس شتابان آهنگ صراط می کنند. با بررسی در لغت پی می بریم که به گونه ای در این واژه، مفهوم رقابت، پیشتازی و پیش آهنگی نهفته است، که در برابر آن «لحوق » به معنای پیوستن قرار دارد.
رمایه نیز درلغت به معنی پرتاب چیزی به وسیله دست است.(جوهری، 1410ق: ج6، ص 2362) تیراندازی) درقاموس قرآن آمده است: «رمى: انداختن. اعمّ ازآنکه شىء باشد مثل تیر و سنگ «و ما رَمَیْتَ إِذْ رَمَیْتَ وَ لکِنَّ اللهَ رَمىٰ» (انفال: 17) و یا نسبت دادن چیزى بکسى باشد نحو «إِنَّ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَناتِ الْغافِلاتِ الْمُؤْمِناتِ لُعِنُوا فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَهِ …» (نور:23) که مراد از رمى نسبت دادن زنا به زنى است. راغب گوید: استعمال آن در دوّمى به طریق کنایه است. درباره آیه اول در مجمع گوید: «جماعتى از مفسّران مثل ابن عباس و غیره گفتهاند: روز بدر جبرئیل به حضرت رسول صلّى اللّه علیه و آله گفت: مشتى خاک بردار و به طرف آنها بیانداز. چون سپاه اسلام با کفار رو برو شدند حضرت به على علیه السّلام فرمود: مشتى از سنگریزههاى این بیابان به من بده، پس آن را به طرف دشمنان انداخت و فرمود قبیح باد صورتهایشان … و این سبب هزیمت آنها بود. قتاده و انس گفتهاند: به ما نقل شد که رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله در روز بَدر سه سنگریزه برداشت، یکى به میمنه و یکى را به میسره و یکى را به وسط قوم انداخت وفرمود: قبیح باد رویشان پس کفار شکست خوردند. آنگاه گوید: براى این است که خدا سنگ انداختن را به خود نسبت داد زیرا که احدى غیر او بر این کار قادر نبود.(قرشی، 1412ق: ج3، ص: 124)
2-2- مفهوم ورزش درلغت:
ورزش واژه ای فارسی است که معادل لغت «الرّیاضه» درعربی به کار می رود. ورزش به معنای ورزیدن و اجرای مرتب تمرین های بدنی به منظور تکمیل قوای جسمی وروحی است.(معین، دهخدا، ج14،ص20476، ماده ورزش)
ورزش، ملکه کردن ورزیدن باشد، همچو خمیرساختن با آرد و آب وهر کاری است که بسیار تکرار کنند ، برای آنکه درآن هنرمند وکامل شوند.( پادشاه،1363ش: ص4487) در زبان عربی نیز کلمه «الریاضه» این گونه معنا شده که برخی می گویند: « الریاضه: مصدر راضٍ؛ هی تمارینٌ منظمهٌ و إلعاب ذات اصولٍ وقواعدٍ یقصدُ بِها إلی تقویهِ الجسمِ وتغذیهِ النفسِ ، بإکسابِ المرءِ صفاتٌ حمیدهٌ کالمثابره والجلد واللین.( جبران، 1420ق:760) الرّیاضه: مصدر ثلاثی مجرد از راض است. به معنی تمرین های منظم وبازی های دارای اصول و قواعدی که به وسیله آن بدن تقویت می شود و عقل تغذیه می شود و نفس تهذیب می شود و شخص صفات پسندیده مانند پشتکار وجدیت را کسب می کند.
2-3- تاریخچه ورزش:
فرم در حال بارگذاری ...
[سه شنبه 1400-05-12] [ 08:51:00 ق.ظ ]
|