جهان وارد هزاره سوم گشته ،عصری که فناوریهای نوین ارتباطی و اطلاعاتی توانسته اند دهکده جهانی را به ارمغان آورند.اکنون جامعه شناسی نوپای دوران صنعتی بیش از پیش با ارتباطات پیوند خورده،و به طور قطع ویقین جامعه شناسی و فرهنگ  پیشرو درآینده ای نه چندان دوربا جامعه ای شبکه ای –اطلاعاتی درگیر خواهد بود که لازمه آن تغییر پارادایم تحلیلی کنونی  به تحلیل شبکه های اجتماعی مبتنی بر فناوری اطلاعات و بازنگری در روشها ومتد انتقال عناصر فرهنگی خواهد بود.                                                                                                     محیط اجتماعی در عصر جهانی شده حاضر یک محیط رسانه ای است لذا متغیر های مستقل جدیدی پا به عرصه فرهنگ جوامع گذاشته اند که در پژوهشهای پیشین لحاظ نگردیده اند. فنآوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی روش کارکرد ما را دگرگون کرده و امور اقتصادی و اجتماعی و حتی نحوه تفکر ما را تغییر داده‌اند.

تجارت، بانکداری، اوقات فراغت و سرگرمی، خدمات، خط تولید، آموزش، و بهداشت در عصر حاضر نسبت به ده سال قبل کاملاً متفاوت شده و مردم این تغییر را که فنآوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی موجب آن شده‌اند، به‌تدریج تشخیص می­دهند.  ترکیبی از رایانه‌ها، ماهواره­ها، اینترنت، تلفن همراه و سایر وسایل الکترونیکی، که ابزار اطلاعات و ارتباطات مدیریت­اند، فنآوری اطلاعاتی و ارتباطی را تشکیل می­دهند که موجب عمل و عکس­العمل مؤثرتر و کاراتر امور می­شوند و باعث بروز مشاغل جدید، صنایع نوین و خلاقیت­های پی­در­­‌پی در کشورهای توسعه­یافته شده، و نیز تغییراتی در روش زندگی به وجود آورده‌اند (استوور، 1375: 10). اما از سوی دیگر، با اذعان به کاربردهای فراوانی که فنآوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی به ارمغان  می‌آورد، پیدایی این فنآوری‌ها، بحث­ و جدل‌‌های متعددی را بر سر آثار فردی و اجتماعی، کوتاه‌مدت و بلند‌مدت، سطحی و زودگذر و یا عمقی و دیرپای، و کلا آثار مثبت و منفی آنها به راه انداخته است.  در حالی­که به نظر می­رسد بعضی، برغم مشاهده سرعت سرسام­آور گسترش دسترسی به شبکه­های کامپیوتری، و اذعان به توان حیرت­آور رسانه­های ارتباطی جدید، رسانه­ها را واجد آثاری تصنعی و زودگذر به حساب می­آورند که اصولاً هیچ مطالب اساسی درباره آنها نمی­توان گفت (تامپسون، 1379: 10).

مطالعه حاضر با دو  سؤال اصلی آغاز می‌شود: 1) تلفن همراه در بین دانش­آموزان متوسطه دختر و پسر چه کاربردهایی دارد 2) آیااین الگوی استفاده از موبایل با جامعه پذیری مدرسه ای ارتباط معنادار دارد ؟یا خیر؟

خرید متن کامل این پایان نامه در سایت nefo.ir

فصل اول

کلیات

بیان مساله

اهمیت وضرورت تحقیق

اهداف وسوالات تحقیق

فوایدوکاربردهای تحقیق

بیان مساله

حضور فزاینده و گریزناپذیر تکنولوژیهای نوین ارتباطی و اطلاعاتی در زندگی فردی و جمعی عصر ما  لزوم توجه ویژه و محققانه به آثار و تبعات مثبت ومنفی آنان را نه تنها ضروری بلکه پر اهمیت نموده است.تا جایی که امروزه  فنآوری اطلاعات و ارتباطات  همراه با فنآوری زیستی و فنآوری نانو سه ضلع مثلثی را تشکیل می دهند که مسیر و جهت علوم  و فنون را چند دهه آینده را تعیین می کنند.( معتمد نژاد:1384)دراین بین فنآوریهای نوین ارتباطی واطلاعاتی با فراهم کردن امکان پیدایش«جامعه ای شبکه ای »که افراد و جوامع را در قالبهای تازه هویتهای تازه بخشیده (کاستلز،1387:ص 20) نه تنها قواعد و قوانین سنتی حاکم بر ارتباط و تعامل میان انسانها بلکه نوع نگرش یا به قول هابرماس زیست جهان ما را نسبت به خود و جهان تغییر داده است .( اولسون: 1377: 5)

یکی از مهم ترین این ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی که امروزه کاربردهای روزافزونی در میان خیل گسترده جامعه پیدا کرده تلفن همراه (موبایل ) است که به زعم  پورو جامعه شناس معاصر بر خلاف سایر تکنولوژیها توانسته است از سوی اقشار و طبقات مختلف سنی و جنسیتی و اجتماعی  تقریبا به یک اندازه مورد استقبال قرار گیرد . (موسوی : 89: 15) جامعه ایرانی نیز از  این قاعده مستثنا نبوده تا جایی که امروزه سخن از وجود حداقل 35 میلیون خط موبایل در کشور بر سر زبانهاست . (نشریه تخصصی ارتباطات ، زمستان 87)اگر ویژگیهایی از قبیل :«تعاملی بودن،جمع زدایی ، شکست مفاهیم زمان ومکان ، تمرکز زدایی ، ظرفیت بالا و انعطاف پذیری را برای فنآوریهای نوین ارتباطی واطلاعاتی در نظر بگیریم (آقاجانی ، نوشین، 1383:15) متوجه خواهیم شد که این رسانه ها با فرهنگ جامعه در ارتباطی تنگاتنگ قرار دارندو در این بین موبایل با داشتن یکسری ویژگیهای جذاب به راحتی توانسته است جایگاهی ویژه ای را به خود اختصاص داده وبصورت یک کالای فرهنگی ظاهر شود.

لذا با توجه به مباحث مطرح شده در بالا سئوال اصلی این پژوهش اینگونه مطرح می شود که :

«آیا موبایل در جهت تقویت کارکرد اصلی مدارس یعنی «جامعه پذیری دانش آموزان » عمل می کند یاخیر؟»

اهمیت و ضرورت  تحقیق

اینگلهارت پس از انجام تحقیقات تجربی و طولی خود پیرامون تحولات فرهنگی جوامع مختلف بر این نکته اذعان داشته که «دگرگونی مهم فرهنگی زمانی رخ می دهد که تغییر جنبه های اساسی فرهنگ منجر به بروز شکاف نسلی گردد زیرا این دگرگونی در میان گروههای جوانتر با سهولت بیشتری انجام می گردد.»(اینگلهارت ،ص20) حال اگر این سخن اینگلهارت را با این گزاره که آن هم حاصل پژوهشهای متعددی است ، یعنی «گذار از یک مرحله تمدنی مثلا صنعتی به مرحله بعد (فراصنعتی ) در گرو پیشرفت و توجه به تکنولوژیهای نوین ارتباطی و اطلاعاتی است . » جمع نماییم ،  لزوم توجه بیشتر به آثار و تبعات فرهنگی اجتماعی  تکنولوژیهای  اطلاعاتی و ارتباطی بر ما بیشتر مبرهن خواهد شد.

از سوی دیگرتا شناخت درستی از نوع کاربری و میزان استقبال و جایگاه و نوع نگرش  خاصی که نوجوانان و جوانان ما نسبت به هر نوع تکنولوژی نوینی از جمله موبایل دارند بدست نیاید امکان برنامه ریزی منطقی و متقن در جهت جلوگیری از تبعات و آثار منفی اینگونه تکنولوژیها  امکان پذیر نخواهد بود.

علاوه بر این ،هم اکنون که موبایل با گسترش و سرعتی غیر قابل کنترل توانسته است هوش و حواس دانش آموزان را به تسخیر خود درآورد به طوری که بیشترین میزان اوقات فراغت و حتی غیر فراغت( ساعات حضور در کلاس ) آنانرا به خود اختصاص میدهد. یکی ازدغدغه های  اصلی متولیان امرجامعه پذیری دانش آموزان ( اعم از معلمان ، مدیران و مربیان و اولیا و کادر اداری ) آنست که آیا این وسیله ارتباطی به آنچه که آموزش و پرورش بدنبال آن است-  جامعه پذیری-کمک می کند یا خیر  واین دغدغه و نگرانی که یک دلمشغولی جدی است ضرورت بررسی مسئله را دو چندان می کند.

اهداف تحقیق

ما در انجام این پژوهش به دنبال رسیدن به اهداف زیر خواهیم بود: